17 May KITLV Jaarverslag 2017 nu online beschikbaar
Het jaar 2017 was voor het KITLV in vele opzichten een goed en dynamisch jaar. Aan de vooravond van de reorganisatie, medio 2014, leefden er binnen en buiten het instituut ernstige zorgen. Zou het voortaan uitsluitend op onderzoek gerichte KITLV zich bevredigend weten te ontwikkelen? Zou de overdracht van het beheer van de unieke KITLV-collecties aan de Universiteitsbibliotheken Leiden (UBL) goed uitpakken? Inmiddels kunnen beide vragen bevestigend worden beantwoord.
Op symbolische wijze werden de nieuwe verhoudingen gevierd door het bezoek van de beschermvrouwe van het KITLV, H.M. koningin Máxima, aan het KITLV en aan de UBL, ter gelegenheid van de opening van de Asian Library van de UBL, waarvan de KITLV-collecties een prominent deel uitmaken. Bij die gelegenheid kregen directie en onderzoekers van het instituut alsmede de voorzitter van de Vereniging KITLV ruime gelegenheid om onze beschermvrouwe bij te praten over de ontwikkelingen sinds 2014. De teneur van deze gesprekken was uitgesproken positief. Er werd uitvoerig van gedachten gewisseld over de wijze waarop het onderzoeksinstituut zich de afgelopen jaren ontwikkelde.
Onder de twee clusters ‘State, violence and citizenship’ en ‘Mobility and belonging’ herbergt het instituut inmiddels een groot aantal projecten, de meeste ervan uitgevoerd door zeer diverse teams met alle gradaties tussen zeer ervaren en beginnende onderzoekers. De afgelopen jaren was het KITLV bijzonder succesvol in het aantrekken van extern gefinancierde onderzoeksprojecten. In 2017 gingen weer drie van zulke projecten van start. Allereerst was dat een zeer groot, door de rijksoverheid gefinancierd onderzoek naar ‘Dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945-1950’. Als sinds 2012 bepleitte het KITLV een dergelijk onderzoek, samen met het KNAW-zusterinstituut NIOD en het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH). Tussen 2017 en 2021 zal dit consortium KITLV-NIMH-NIOD dit onderzoek daadwerkelijk kunnen uitvoeren, deels in samenwerking met de Universitas Gadjah Mada (UGM) in Yoygakarta. Daarnaast verwierf het KITLV twee NWO-subsidies, een voor onderzoek naar ‘Indonesia in transition: From Revolution to nation-building, 1943-1955’ en een over ‘Traveling Caribbean heritage’.
Door het verwerven van deze projecten kon het instituut opnieuw een flink aantal onderzoekers aantrekken. Telde het KITLV in 2013 slechts 13 fte onderzoekers, inmiddels is dat verdubbeld. Stelden wij in 2014 als ambitie om 25 procent van ons budget te verwerven uit externe subsidies, in 2017 stond dat op niet minder dan 39 procent. Een veelheid aan onderzoeksprojecten en onderzoekers van verschillende disciplines, senioriteit en afkomst maakt dat de onderzoeksgroep thans bijzonder divers en dynamisch is. Deze dynamiek wordt nog versterkt door het internationale fellows-programma en het in 2014 gestart stageprogramma. Een in het verslagjaar door de KNAW geïnitieerd onderzoek wees uit dat de medewerkers van het KITLV ook vergelijkenderwijs opvallend positief gestemd zijn over de onder het werken op dit instituut.
Het aantal aan het KITLV verbonden hoogleraren groeide. Adriaan Bedner, in dienst van het Van Vollenhoven Instituut van de Universiteit Leiden maar tevens een dag in de week aan het KITLV verbonden, aanvaardde zijn leerstoel Recht en maatschappij in Indonesië’. Rosemarijn Hoefte
werd benoemd tot bijzonder hoogleraar ‘Geschiedenis van Suriname in vergelijkend perspectief’ aan de Universiteit van Amsterdam. Fridus Steijlen tot bijzonder hoogleraar ‘Molukse migratie en cultuur’ aan de Vrije Universiteit. Hoefte werd tevens gekozen tot voorzitter van de Association of Caribbean Historians. Ook twee jonge onderzoekers werden onderscheiden. Tom Hoogervorst ontving de ‘Young Scholar Prize 2017’ van het vaktijdschrift Indonesia and the Malay World, Malcom Ferdinand de ‘Robert Mankin PhD prize for interdisciplinary research’, uitgeloofd door het Paris Institute of Science and Humanities (IHSP).
Het KITLV telt inmiddels niet minder dan negen promovendi, gefinancierd door de KNAW, NWO of de Indonesische overheid. In 2017 promoveerde daarnaast de Indonesische onderzoeker Ridho Reinando, die in 2012 op het instituut kwam werken. Promovendi worden altijd begeleid door een hoogleraar van het KITLV zelf en een van buiten.
Afgemeten naar het aantal gepubliceerde boeken en artikelen lag de productiviteit dit jaar wat lager dan voorgaande jaren. Het is te vroeg om te zeggen of dit een trend inluidt. Bijzondere vermelding onder de gepubliceerde boeken verdient de monografie Becoming better Muslims (Princeton University Press), waarin David Kloos onderzoekt hoe gewone moslims in Atjeh hun geloof beoefenen en ervaren, en hoe ze omgaan met de toenemende druk van overheden en religieuze scherpslijpers.
Maatschappelijke kennisbenutting wordt, terecht, steeds meer gerekend als een criterium waarop ook wetenschappelijke instituten worden beoordeeld. In dit opzicht heeft het KITLV een uitstekende reputatie. De media, maar ook de overheid en particuliere instellingen weten onderzoekers heel goed te vinden met hun vragen over Indonesië, de Cariben en in toenemende mate ook kwesties die samenhangen met de erfenissen van het kolonialisme in postkoloniaal Nederland. Dit leidde onder meer tot een groot aantal mediaoptredens, die ook via onze eigen website en andere ‘nieuwe media’ veel aandacht trokken.
Deze in majeur gestelde Inleiding moet echter in mineur eindigen met de vermelding van het overlijden, op 10 januari 2017, van Peter Boomgaard, die van 1991 tot 2000 directeur was van het KITLV en daarna tot zijn pensionering in 2011 senior onderzoeker. Uiteraard werd op het instituut stilgestaan bij het overlijden van deze eminente wetenschapper. Het KITLV ondersteunde ook een in Yogyakarta te zijner nagedachtenis georganiseerd symposium ‘Manusia, lingkungan, dan harimau’: ‘Mens, omgeving en tijger’ – een treffende verwijzing naar zijn baanbrekende werk over de ecologische, demografische en economische geschiedenis van Indonesië.
No Comments