Koloniaal dodenkabinet

De wereldgeschiedenis wordt wel beschreven als een lange aaneenschakeling van gewelddadigheden. Bezien vanuit deze eenzijdige invalshoek vormt de Nederlandse koloniale geschiedenis bepaald geen uitzondering. Onthutst verhaalden de eerste ontdekkingsreizigers en kolonisten over de gewelddadige gewoontes die zij aantroffen in wat spoedig Nederlandse bezittingen zouden zijn. Om die kolonisatie mogelijk te maken en vervolgens hun macht blijvend te vestigen, namen zij vervolgens hun toevlucht tot ‘legitiem geweld’dat niet zelden neerkwam op brute onderdrukking. In een dertigtal fragmenten geeft Koloniaal dodenkabinet een beeld van deze geschiedenis. We lezen hoe pioniers als Padtbrugge en Valentijn met afschuw berichten over koppensnellerij en kannibalisme in de Molukken en Minahasa, hoe het koloniaal gezag meedogenloos slavenopstanden in Suriname en Curaçao onderdrukt en ten koste van enorme verliezen onder de nieuwe onderdanen buitengewesten als Bali en Atjeh onderwerpt, hoe voortdurend verzet en de twintigste-eeuwse onafhankelijkheidsstrijd nieuw geweld oproept. Daarnaast zijn er verhalen opgenomen over de soms wrede natuur, die met aardbevingen, vulkaanuitbarstingen, wilde dieren en vreselijke ziektes talloze slachtoffers maakt. Ook wordt er verhaald van wilde pogroms, van crimes passionels en van publieke berechtingen van vermeende misdadigers. Vrijwel alle verhalen zijn ontleend aan ooggetuigenverslagen of ten minste in de tijd zelf opgeschreven documenten. Daarnaast zijn fragmenten uit de mondelinge overlevering opgenomen. Slechts een enkel fragment is ontleend aan fictie. In alle gevallen geldt dat de fragmenten mede zijn uitgekozen op hun leesbaarheid voor een 21ste-eeuwer. Zo is Koloniaal dodenkabinet een even huiveringwekkend als leesbaar memento geworden voor drieëneenhalve eeuw Nederlandse aanwezigheid in ‘Oost en West’.