Nicolaas de Graaff: Oost-Indise spiegel

Nicolaas de Graaff Oost-Indise spiegel Ingeleid en bewerkt door Marijke Barend-van Haeften en Hetty Plekenpol Nicolaas de Graaff (1619-1688) leidde een avontuurlijk leven. Op oorlogs- en handelsschepen bereisde hij een groot deel van de toen bekende wereld. Maar liefst vijf keer reisde hij naar de Oost. Op 68-jarige leeftijd keerde hij terug van zijn laatste grote reis. In het jaar dat hem nog restte, schreef hij zijn Oost-Indise spiegel. Dit werk werd samen met zijn reisbeschrijvingen voor het eerst gepubliceerd in 1701, waarna in 1704 een meer uitgebreide herdruk verscheen. De Oost-Indise spiegel verschijnt nu voor het eerst als aparte uitgave, juist omdat dit werk een grote invloed heeft gehad op de beeldvorming over het koloniale verleden. De Graaff neemt in zijn Spiegel geen blad voor de mond. Naast feitelijke informatie over de heen- en terugreis en het leven aan boord van de VOC-schepen geeft hij een uiterst kritisch beeld van de samenleving in Batavia. In felle bewoordingen hekelt hij de in zijn ogen corrupte en verdorven kanten van die samenleving, waarbij vooral de vrouwen het moeten ontgelden. Aan deze passages dankt De Graaff zijn blijvende bekendheid, doordat ze tot op heden steeds weer worden aangehaald en becommentarieerd. Marijke Barend-Van Haeften (1947) was tot 2006 universitair docent bij de leerstoelgroep Historische Nederlandse Letterkunde van de Universiteit van Amsterdam. Ze is gespecialiseerd in de koloniale literatuur ten tijde van de VOC en WIC. Hetty Plekenpol (1949) studeerde Nederlandse taal- en letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Na een loopbaan in het onderwijs werkt ze sinds 1994 als zelfstandig tekstschrijver en redacteur.